કોલેસ્ટ્રોલ ચરબી જેવો પદાર્થ છે, જે આપણા લોહીમાં હાજર હોય છે. તે શરીરના હોર્મોન્સ બનાવવામાં, વિટામિન-ડીના ઉત્પાદનમાં, ખોરાકને પચાવવામાં મદદરૂપ થાય છે. કારણ કે કોલેસ્ટ્રોલ ચીકણું અને મીણ જેવું હોય છે, જે પ્લેક બની જાય છે અને રક્તવાહિનીઓમાં જામી જવા લાગે છે. આ જ કારણ છે કે હૃદયની બીમારીઓ થાય છે. પરંતુ બધા કોલેસ્ટ્રોલ સરખા હોતા નથી.
કોલેસ્ટ્રોલ બે પ્રકારના હોય છે – એક ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલ અને બીજું સારું કોલેસ્ટ્રોલ. ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલનું વધતું સ્તર શરીરમાં રોગોનું કારણ બને છે, જ્યારે સારું કોલેસ્ટ્રોલ લોહીમાં હાજર વધારાનું કોલેસ્ટ્રોલને લીવરમાં લાવે છે, જ્યાં તેને તોડીને શરીરમાંથી દૂર કરવામાં આવે છે.
સારા સમાચાર એ છે કે આપણો ખોરાક શરીરમાં કોલેસ્ટ્રોલના સ્તરને અસર કરી શકે છે. ઈંડા અને માખણમાં કોલેસ્ટ્રોલ હોય છે, પરંતુ તે લોહીના કોલેસ્ટ્રોલને સીધી અસર કરતું નથી. જ્યારે, વધુ પડતી ખાંડ, શુદ્ધ અનાજ અને ટ્રાન્સ ચરબી કોલેસ્ટ્રોલ વધારે છે. તો આવો જાણીએ એવા ખોરાક વિશે જે શરીરમાં ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલ ઘટાડે છે અને સારા કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર વધારે છે.
એવોકાડો : એવોકાડોમાં ફોલેટ અને મોનોસેચ્યુરેટેડ ચરબી હોય છે, જે સારા કોલેસ્ટ્રોલને જાળવવામાં મદદરૂપ થાય છે. ઉપરાંત, તે સ્ટ્રોક, હાર્ટ એટેક અને હૃદય રોગનું જોખમ ઘટાડે છે. તેમાં ફાઈબર પણ ભરપૂર હોય છે, જેનાથી કોલેસ્ટ્રોલ વધતું નથી.
સોયા : સોયાથી ભરપૂર વસ્તુઓ માત્ર શાકાહારીઓ માટે જ નથી, પરંતુ તેને આહારમાં સામેલ કરીને તમે માંસના સેવનની સાથે કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર ઘટાડી શકો છો. જ્યારે લોકો માંસમાં ઘટાડો કરે છે, ત્યારે તે તેમના LDL સ્તરને ઘટાડી શકે છે અને તેમના HDL સ્તરને વધારી શકે છે.
ચરબીયુક્ત માછલી : ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ, જે માછલીમાં જોવા મળે છે, તે ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલ ઘટાડવાનું કામ કરે છે. તમે માછલીમાં સૅલ્મોન, મેકરેલ, ટુના, સારડીન, રેઈન્બો ટ્રાઉટ વગેરેનું સેવન કરી શકો છો.
અળસી: અળસીમાં ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ હોય છે. ઘણા શાકાહારીઓ ઓમેગા -3 માટે તેમના આહારમાં અળસીના બીજનો સમાવેશ કરે છે.
નટ્સ : બદામ, પિસ્તા, મગફળી વગેરે જેવા નટ્સ હૃદય-સ્વસ્થ ગુણોથી ભરેલા હોય છે. તેઓ ફાઇબરમાં પણ ભરપૂર છે, જેમાં પ્લાન્ટ સ્ટેરોલ્સ નામના પદાર્થો પણ હોય છે. પ્લાન્ટ સ્ટેરોલ્સ તમારા શરીરમાં કોલેસ્ટ્રોલના શોષણને અવરોધે છે.
ચિયા સીડ્સ : ચિયા સીડ્સ ઓમેગા -3 ફેટી એસિડ્સ, ફાઇબર અને તંદુરસ્ત પોષક તત્વોથી ભરેલા છે. ચિયાના સીડ્સ ને આહારમાં સામેલ કરવાથી એલડીએલની સાથે બ્લડપ્રેશરનું સ્તર પણ ઓછું થાય છે.