યુરિક એસિડ એ લોહીમાં હાજર કચરો પદાર્થ છે. જ્યારે શરીર પ્યુરિન નામના સંયોજનોને તોડે છે ત્યારે યુરિક એસિડ બને છે. સામાન્ય સંજોગોમાં, યુરિક એસિડ કિડની અને પેશાબ દ્વારા વિસર્જન થાય છે. પ્યુરિન સામાન્ય રીતે શરીરમાં બને, તેમજ કેટલાક ખોરાક અને પીણાંમાં જોવા મળે છે.
આવી સ્થિતિમાં જ્યારે આપણે વધારે પ્યુરીન ફૂડનું સેવન કરીએ છીએ ત્યારે શરીરમાં યુરિક એસિડનું સ્તર વધવા લાગે છે. આનાથી સંધિવા, કિડની રોગ, હૃદય રોગ અને હાડકાને નુકસાન જેવી ગંભીર આરોગ્ય સમસ્યાઓનું જોખમ વધુ વધે છે.
લોહીમાં યુરિક એસિડનું સ્તર કેટલું હોવું જોઈએ : શરીરમાં યુરિક એસિડનું સ્તર જાણવા માટે યુરિક એસિડ બ્લડ ટેસ્ટ હોય છે. તેને સીરમ યુરિક એસિડ ટેસ્ટ, સીરમ યુરેટ અથવા યુએ પણ કહેવામાં આવે છે. આ પરીક્ષણ પહેલાં, ડૉક્ટર તમને 4 કલાક કે તેથી વધુ સમય સુધી કંઈપણ ન ખાવા માટે કહી શકે છે.
યુરિક એસિડનું સ્તર સ્ત્રીઓ માટે ઓછું – 1.5 mg/dl કરતાં ઓછું, સામાન્ય-1.5–6.0 mg/dl, વધુ – 6.0 mg/dl કરતાં વધુ અને પુરુષો માટે ઓછું – 2.5 mg/dl કરતાં ઓછું, સામાન્ય – 2.5–7.0 mg/dl, વધુ – 7.0 mg/dl થી વધુ ઉચ્ચ યુરિક એસિડ સ્તર તરીકે ગણવામાં આવે છે. જે લાંબા સમય સુધી સારવાર ન કરવામાં આવે તો ગંભીર લક્ષણો તરફ દોરી શકે છે.
ઉચ્ચ યુરિક એસિડના લક્ષણો: સાંધાનો દુખાવો અને સોજો, સાંધાઓની આસપાસની ચામડીનો રંગ ફિક્કો પડવો, પીઠનો દુખાવો, હાથનો દુખાવો, વારંવાર પેશાબ કરવા થવું, પેશાબમાં લોહી અને ગંધ, ઉબકા અથવા ઉલટી, મૂત્રપિંડની પથરી, સંધિવા.
યુરિક એસિડને સામાન્ય રાખવા માટે વજન ઓછું કરો: સંશોધન દર્શાવે છે કે યુરિક એસિડનું સ્તર વ્યક્તિના બોડી માસ ઇન્ડેક્સ અને મેટાબોલિક સિન્ડ્રોમ (હૃદય રોગ, ડાયાબિટીસ વગેરે) સાથે સંબંધિત છે. આહારમાં કેટલાક ફેરફાર અને કસરત દ્વારા વજનનું સંચાલન લોહીમાં યુરિક એસિડનું સ્તર ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
યુરિક એસિડ વધારે હોય તો પૂરતું પાણી પીવો : શરીરમાં પાણીની ઉણપ એ યુરિક એસિડના ઉચ્ચ સ્તર અને સંધિવા માટેનું કારણ હોઈ શકે છે. તેથી નિષ્ણાતો પૂરતા પ્રમાણમાં પાણી પીવાની ભલામણ કરે છે. દરરોજ 8 થી 10 ગ્લાસ પાણી પીવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે, જે હવામાન પરિસ્થિતિઓ અને દૈનિક પ્રવૃત્તિઓ અનુસાર બદલાઈ શકે છે.
પ્યુરિનવાળા ખોરાક ટાળો : પ્યુરિન ખોરાક શરીરમાં યુરિક એસિડ વધારવાનું કામ કરે છે. માછલી, સીફૂડ અને શેલફિશ, એન્કોવીઝ, સારડીન, હેરિંગ, મસલ્સ, કૉડફિશ, સ્કૉલપ, ટ્રાઉટ અને હેડૉક, બેકન, ટર્કી, વાછરડાનું માંસ, હરણનું માંસ અને લીવર જેવા ઉચ્ચ પ્યુરિનવાળા ખોરાકને ટાળો.
તમારા આહારમાં વિટામિન સીથી ભરપૂર ખોરાકનો સમાવેશ કરો : ઘણા અભ્યાસોમાં જાણવા મળ્યું છે કે વિટામિન સી યુરિક એસિડને નિયંત્રિત કરવામાં મદદરૂપ છે. તેનું કારણ તેમાં હાજર એન્ટીઓક્સીડેન્ટ હોઈ શકે છે.
આવી સ્થિતિમાં, જો તમે ઉચ્ચ યુરિક એસિડના લક્ષણોનો અનુભવ કરી રહ્યાં છો, તો તમે વિટામિન સીથી સમૃદ્ધ ખોરાક જેમ કે નારંગી, લીંબુ, કાળા મરી, સ્ટ્રોબેરી, બ્રોકોલી, સ્પ્રાઉટનું સેવન કરી શકો છો.
તણાવ મુક્ત રહો: નિષ્ણાતોના મતે સ્ટ્રેસ અને યુરિક એસિડ વચ્ચે સંબંધ છે. દૈનિક ભાવનાત્મક તણાવ શરીરમાં યુરિક એસિડનું સ્તર વધારી શકે છે. તેથી, ઉચ્ચ યુરિક એસિડની ગંભીર અસરોને ટાળવા માટે તણાવ વ્યવસ્થાપન માટે જરૂરી પગલાં લેવા જરૂરી છે.
